Z okazji naszych 45. urodzin postanowiliśmy stworzyć czteroczęściową serię artykułów i przyjrzeć się, jak marka Teufel zmieniła się na przestrzeni minionych dekad. Część I przenosi nas do lat 80., a tym samym do czasów, gdy pierwsze głośniki Teufel pojawiły się w domach i mieszkaniach. Zapraszamy na podróż w czasie po historii naszej firmy już teraz na naszym blogu.
Muzyka lat 80. – od punku po new wave
Punkowe brzmienie gitar i kiczowate hymny Ultravox: muzyka lat 80. jest bogata w duże kontrasty. Polityczny podział spowodowany Zimną Wojną i groźba nuklearnej apokalipsy charakteryzowały tą dekadę, a wiele zespołów lat 80. reagowała na bieżące wydarzenia, tworząc niezapomniane piosenki. Niektórzy z nich zawarli w swoich utworach wyraźne przesłanie dotyczące sytuacji na świecie. Z kolei imprezowi hedoniści woleli tańczyć przy odurzających dźwiękach disco. Inni zaś odkryli w sobie melancholijną stronę i zafascynowali się nurtem New Wave (pol. Nowa Fala). Zakres muzycznych trendów i subkultur był bardzo szeroki i każdy oddawał hołd innemu gatunkowi muzycznemu.
Neue Deutsche Welle (Niemiecka Nowa Fala)
Automaty perkusyjne, syntezatory i sekwencje dźwiękowe kontrolowane przez sekwencery ugruntowały swoją pozycję w latach 80. Dzięki postępowi technicznemu i niższym kosztom zakupu, coraz więcej zespołów eksperymentowało z elektrycznymi dźwiękami i dodawało elektroniczne gadżety do klasycznego składu. Brzmienie i teksty zespołów takich jak Fehlfarben i DAF idealnie oddawały ducha tamtych czasów i osiągnęły międzynarodową sławę pomimo w języka niemieckiego.
Pojęcie Neue Deutsche Welle (pol. Niemiecka Nowa Fala), często określane w skrócie jako NDW, powstało analogicznie do brytyjskiej nowej fali. To, co zaczęło się od punkowych dźwięków, stawało się coraz bardziej popowe, a z czasem wykorzystywano typowe elementy popu, nierzadko w ironiczny sposób. Od połowy lat 80. praktycznie wszystkie niemieckojęzyczne hity były oznaczane jako “NDW”. Niezapomniane hity NDW z lat 80. to Major Tom Petera Schillinga, Da da da zespołu Trio i oczywiście piosenka Neny o 99 balonach wywołujących trzecią wojnę światową – w tamtych czasach nie do końca nieprawdopodobna historia.
Muzyka lat 80. brzmiała inaczej w Niemczech Wschodnich, ale istnieją pewne stylistyczne podobieństwa. Elegijne piosenki, takie jak Bataillon D’Amour NRD-owskiej grupy Silly (wtedy jeszcze z Tamarą Danz), były równie popularne jak ciężkie rockowe utwory zespołu Pankow.
New Wave i Synth Pop
Gatunek ten wyłonił się z punka i był odpowiedzią na jego radykalne hasła, przesterowane dysonanse wzmacniaczy i minimalizm trzech akordów. Na początku lat 80. coraz więcej zespołów otwierało się na bardziej melodyjne brzmienie, elektroniczne dźwięki i elegijne teksty. Momentem przełomowym była piosenka Blue Monday zespołu New Order, która podbiła listy przebojów w 1983 roku. Czasami bywało mroczniej, jak w przypadku Fade to Grey zespołu Visage, czasami bardziej patetycznie, jak w przypadku Vienna zespołu Ultravox.
Depeche Mode również rozpoczęli swoją karierę w tych latach i wkrótce podążyli w kierunku New Romantic i synth popu. Syntezatory stały się stylem definiującym muzykę lat 80. Często zaprogramowane i podobnie modulowane dźwięki tworzyły niepowtarzalne brzmienie. Typowe synth popowe hity to na przykład Tainted Love zespołu Soft Cell i Big in Japan zespołu Alphaville.
David Bowie okazał się muzycznym kameleonem w latach 80. Po eksperymentalnej fazie twórczej skupił się na new wave i popowych brzmieniach. Być może zainspirował go berliński klub Linientreu, w którym często bywał. Dawna dyskoteka w centrum handlowym Bikini, gdzie obecnie znajduje się nasz salon flagowy, była uważana za hotspot dla tych gatunków muzycznych. Zaraz na początku dekady Bowie wylądował na pierwszym miejscu z singlem Ashes to Ashes. Wizualne sztuczki i kultywowana sztuczność teledysku charakteryzowały estetykę wielu klipów. Bowie pozostał olśniewającą postacią i wyznacznikiem trendów. Album Let’s Dance z 1983 roku był jego największym sukcesem wśród publiczności.
Początki techno
Stopniowo krystalizująca się scena house i techno była jeszcze bardziej eksperymentalna. Oczywiście muzyka elektroniczna nie jest wynalazkiem lat 80. Ale coraz więcej muzyków odkrywało ciężkie dźwięki bębnów basowych, syntetyczne efekty dźwiękowe i zniekształcone wokale. Ich bin der Musikant mit dem Taschenrechner in der Hand to wers z utworu Kraftwerk z 1981 roku, który preferował korzystanie z nowych maszyn rytmicznych. Stworzyli oni podstawy techno, terminu, który przyjął się pod koniec lat 80. Pierwszy klub techno został otwarty na lotnisku we Frankfurcie w 1984 roku, a pierwsza Love Parade odbyła się w 1989 roku.
Hip-Hop i Punk
Na początku dekady punk był już integralną częścią sceny muzycznej. Coraz więcej muzyków odłączało się i tworzyło albo zupełnie nowe, albo jeszcze bardziej radykalne nurty. W połowie lat 80. odkryto punk. Projektanci tacy jak Vivienne Westwood wykorzystali “surowy szyk” i zamienili nabijane ćwiekami skórzane kurtki w modny dodatek. Królowa punka Nina Hagen pojawiła się na koncercie w Rio w 1985 roku w stroju zaprojektowanym przez Gaultiera i w rezultacie stała się ikoną stylu. Jednak za żelazną kurtyną scena punkowa wciąż była subkulturą. Pomimo ograniczeń nałożonych przez reżim NRD, każde małe miasto na wschodzie wkrótce miało zespół punkowy.
W latach 80. coraz więcej graffiti sprawiało, że miasta stawały się coraz bardziej kolorowe, a breakdance pojawił się na ulicach Niemiec. Na początku lat 80. młodzi Afroamerykanie wyrażali już swoje niezadowolenie z trudnego życia jako outsiderzy w gettach USA poprzez DJ-owanie i skandowanie. Scratching, phasing, backspinning, sampling i oczywiście rap stały się znakami rozpoznawczymi hip-hopu. Dzięki rytmicznej grze słów, a także werbalnej stanowczości, ich pewne siebie przesłanie “Black & Proud” było coraz bardziej słyszalne.
Niektórzy z byłych punkowych i rapowych szeregów wkrótce osiągnęli komercyjny sukces. Przemysł muzyczny coraz bardziej skupiał się na tym muzycznym fenomenie.
Gramofony w stylu retro
Modowe hity lat 80. i gwiazdy popu
Jaskrawe, neonowe kolory, dużo przepychu, odważne mieszanki stylów, ogromne kolczyki i rozwichrzone fryzury: lata 80. rządziły się swoim własnym stylem. Obcisłe różowe legginsy i sprane dżinsy, marynarki z obszernymi poduszkami na ramionach, legginsy i skarpetki tenisowe: wszystko było dozwolone, o ile było kolorowe i błyszczące. Asymetryczne fryzury typu “mullet”, obszerna trwała ondulacja i kolorowe fryzury typu “mohawk” dopełniały krzykliwe stylizacje.
Lata 80. były również dekadą ikon popu. Gwiazdy takie jak Madonna i Michael Jackson szturmem podbijały listy przebojów i były puszczane na okrągło na gramofonach i w radiach. Kariera Madonny rozpoczęła się od jej singla Like a Virgin. Album Thriller Jacksona z 1982 roku wyznaczył nowe standardy. Teledysk do piosenki o tym samym tytule sprawił, że wcześniejsze formaty przeszły do lamusa. Nowo powstały kanał muzyczny MTV nadawał go praktycznie na okrągło. Obie gwiazdy popu podchwyciły trendy w modzie i wyznaczyły własne.
Filmy lat 80.
Wiele filmów z lat 80. do dziś są kultowymi hitami. Świadczą o tym nie tylko remake’i i sequele kasowych hitów tamtych czasów, takich jak Pogromcy duchów czy Gwiezdne wojny, ale także styl retro seriali takich jak Stranger Things. W latach 80. nowe sztuczki technologiczne zaowocowały efektownymi filmami akcji, science-fiction i fantasy. Trylogia Gwiezdnych Wojen reżysera George’a Lucasa stała się nawet częścią popkultury. Postacie takie jak Luke Skywalker i Chewbacca do dziś zdobią wiele dziecięcych sypialni i nie tylko.
Steven Spielberg podbił serca widzów E.T., filmem o przyjaźni dziecka z sympatycznym kosmitą. Hollywoodzkie romanse z lat 80. obejmują komedię romantyczną Harry i Sally, dramat Pożegnanie z Afryką i film taneczny Dirty Dancing. Dystopijny film science fiction Blade Runner Ridleya Scotta i filmy Stanleya Kubricka z lat 80-tych: Lśnienie i Full Metal Jacket są dla bardziej doświadczonych kinomanów. Dallas i Dynastia, dwie sagi rodzinne w formacie opery mydlanej, trzymały widzów w napięciu tydzień po tygodniu, podczas gdy sitcom Kroniki Seinfelda zapewniał im niezapomnianą rozrywkę.
Lata 80. w firmie Teufel: od zestawu do pierwszego głośnika stereo
Innowacje i ulepszenia w sektorze audio, takie jak kasety magnetofonowe, rozszerzyły możliwości odtwarzania i zwiększyły świadomość jakości dźwięku. Nic więc dziwnego, że Peter Tschimmel założył firmę Teufel na początku dekady.
Nasze zestawy DIY były szczególnie popularne wśród audiofilów, ponieważ Teufel dotrzymał swojej obietnicy i stworzył sprzęt hi-fi przystępny cenowo. Od tego momentu firma Teufel nabrała wiatru w żagle, a wieść o niej rozniosła się z prędkością błyskawicy. Ponadto, Teufel był pionierem nie tylko w tej dziedzinie, ponieważ na długo przed tym, jak internet i zakupy online stały się powszechnie znane, Teufel już sprzedawał swoje głośniki drogą elektroniczną – poprzez zamówienie e-mail.
Począwszy od 1988 roku, Teufel wyprodukował swoje pierwsze kompletne głośniki i wyznaczył nowe standardy, szczególnie dzięki dwukanałowemu modelowi Teufel M 200. Niezależnie od tego, czy były to płyty winylowe, czy kasety magnetofonowe, coraz więcej miłośników muzyki odtwarzało swoje zespoły z lat 80. przez głośniki Teufel.
Walkman i radiomagnetofon: muzyka staje się mobilna
Radiomagnetofon (ang. ghettoblaster) był w stanie ugruntować swoją pozycję na wczesnym etapie, szczególnie w społecznie biedniejszych dzielnicach dużych amerykańskich miast. Stąd nazwa: “ghetto” i “to blast” – co luźno można przetłumaczyć jako “robić hałas”. W rzeczywistości pierwsze modele rozpowszechniły się tam pod koniec lat 70. ubiegłego wieku. Jednym z pierwszych kultowych urządzeń tego typu był JVC RC-838JW, wydany w 1978 roku.
Triumf kasety był również nie do powstrzymania w latach osiemdziesiątych. Przede wszystkim można było na nich nagrywać własną muzykę.
Mając dużo cierpliwości i naciskając przycisk nagrywania w ciągu kilku sekund, kaseta była w stanie samodzielnie nagrać na taśmę hity radiowe z lat 80. Tym, czym dziś są playlisty w serwisach streamingowych, wtedy były samodzielnie tworzone mixtape’y. W końcu można było ich słuchać w podróży dzięki kolejnemu osiągnięciu z lat 80.- Walkmanowi.
W szczególności Walkman sprawił, że kaseta stała się nośnikiem dźwięku tamtejszej dekady: dzięki tej innowacji muzyka stała się mobilna. Zapoczątkowało to erę słuchawek. Od tego momentu fani muzyki mogli słuchać swoich utworów w dowolnym miejscu i czasie.
Typowe lata 80.: ciekawostki
- Tylko mężczyźni kochają gry? Aby obalić ten stereotyp, japoński gracz Tōru Iwatani stworzył Pac-Mana, grę polegającą na zjadaniu labiryntów, zaprojektowaną tak, aby spodobała się również kobietom. Miał rację: projekt gry i nowe konsole, takie jak Atari VCS i Nintendo’s NES, sprawiły, że Pac-Man stał się jedną z najpopularniejszych gier dla obu płci w latach 80.
- Od słowa tabu do języka codziennego: Piosenki rapowe były prawdopodobnie najczęściej zakazywane w USA w latach 80. Wśród nich zawsze byli raperzy z N.W.A. Zaniepokojeni obywatele nie próżnowali i postanowili policzyć liczbę przekleństw: W albumie z 1988 roku N.W.A użyło zakazanego słowa “fuck” ponad 200 razy.
- 5,55 sekundy: To rekord świata dla legendarnej kostki Rubika. Nie tylko dzieci, ale także dorośli łamali sobie głowy nad tą skomplikowaną zabawką.
- Dlaczego Super Mario ma brodę? Shigeru Miyamoto z pewnością nie myślał o włoskim hydrauliku, kiedy go tworzył. Grube piksele wciąż ograniczały możliwości projektowania w tamtym czasie. Broda miała jedynie nadać twarzy więcej indywidualności.
- Szerokie ramiona nawet bez aerobiku lub siłowni: Każdy, kto nie był obdarzony masą mięśniową, pakował obszerne poduszki na ramiona do marynarki lub bluzki. Dla niektórych szerokie ramiona były uważane za supermęskie, podczas gdy inni tylko sobie z tego żartowali. Ale kobiety również korzystały z poduszek, tworząc wizerunek wyrafinowanej kobiety biznesu.
Zdjęcie 1: ©Chris Benso określone prawa zastrzeżone. Źródło: Unsplash
Zdjęcie 2: ©Hello I’m Nik określone prawa zastrzeżone. Źródło: Unsplash
Zdjęcie 3: ©Andy Li określone prawa zastrzeżone. Źródło: Unsplash