Z okazji naszych 45. urodzin postanowiliśmy stworzyć czteroczęściową serię artykułów i przyjrzeć się, jak marka Teufel zmieniła się na przestrzeni minionych dekad. Część I przenosi nas do lat 80., a tym samym do czasów, gdy pierwsze głośniki Teufel pojawiły się w domach i mieszkaniach. Zapraszamy na podróż w czasie po historii naszej firmy już teraz na naszym blogu.
Muzyka lat 80. – od punku po new wave
Punkowe brzmienie gitar i kiczowate hymny Ultravox: muzyka lat 80. jest bogata w duże kontrasty. Polityczny podział spowodowany Zimną Wojną i groźba nuklearnej apokalipsy charakteryzowały tą dekadę, a wiele zespołów lat 80. reagowała na bieżące wydarzenia, tworząc niezapomniane piosenki. Niektórzy z nich zawarli w swoich utworach wyraźne przesłanie dotyczące sytuacji na świecie. Z kolei imprezowi hedoniści woleli tańczyć przy odurzających dźwiękach disco. Inni zaś odkryli w sobie melancholijną stronę i zafascynowali się nurtem New Wave (pol. Nowa Fala). Zakres muzycznych trendów i subkultur był bardzo szeroki i każdy oddawał hołd innemu gatunkowi muzycznemu.
Neue Deutsche Welle (Niemiecka Nowa Fala)
Automaty perkusyjne, syntezatory i sekwencje dźwiękowe kontrolowane przez sekwencery ugruntowały swoją pozycję w latach 80. Dzięki postępowi technicznemu i niższym kosztom zakupu, coraz więcej zespołów eksperymentowało z elektrycznymi dźwiękami i dodawało elektroniczne gadżety do klasycznego składu. Brzmienie i teksty zespołów takich jak Fehlfarben i DAF idealnie oddawały ducha tamtych czasów i osiągnęły międzynarodową sławę pomimo w języka niemieckiego.
Odtwarzając to video, wyrażasz zgodę na politykę prywatności YouTube.
Dowiedz się więcej
Pojęcie Neue Deutsche Welle (pol. Niemiecka Nowa Fala), często określane w skrócie jako NDW, powstało analogicznie do brytyjskiej nowej fali. To, co zaczęło się od punkowych dźwięków, stawało się coraz bardziej popowe, a z czasem wykorzystywano typowe elementy popu, nierzadko w ironiczny sposób. Od połowy lat 80. praktycznie wszystkie niemieckojęzyczne hity były oznaczane jako “NDW”. Niezapomniane hity NDW z lat 80. to Major Tom Petera Schillinga, Da da da zespołu Trio i oczywiście piosenka Neny o 99 balonach wywołujących trzecią wojnę światową – w tamtych czasach nie do końca nieprawdopodobna historia.
Muzyka lat 80. brzmiała inaczej w Niemczech Wschodnich, ale istnieją pewne stylistyczne podobieństwa. Elegijne piosenki, takie jak Bataillon D’Amour NRD-owskiej grupy Silly (wtedy jeszcze z Tamarą Danz), były równie popularne jak ciężkie rockowe utwory zespołu Pankow.
Odtwarzając to video, wyrażasz zgodę na politykę prywatności YouTube.
Dowiedz się więcej
New Wave i Synth Pop
Gatunek ten wyłonił się z punka i był odpowiedzią na jego radykalne hasła, przesterowane dysonanse wzmacniaczy i minimalizm trzech akordów. Na początku lat 80. coraz więcej zespołów otwierało się na bardziej melodyjne brzmienie, elektroniczne dźwięki i elegijne teksty. Momentem przełomowym była piosenka Blue Monday zespołu New Order, która podbiła listy przebojów w 1983 roku. Czasami bywało mroczniej, jak w przypadku Fade to Grey zespołu Visage, czasami bardziej patetycznie, jak w przypadku Vienna zespołu Ultravox.
Depeche Mode również rozpoczęli swoją karierę w tych latach i wkrótce podążyli w kierunku New Romantic i synth popu. Syntezatory stały się stylem definiującym muzykę lat 80. Często zaprogramowane i podobnie modulowane dźwięki tworzyły niepowtarzalne brzmienie. Typowe synth popowe hity to na przykład Tainted Love zespołu Soft Cell i Big in Japan zespołu Alphaville.
David Bowie okazał się muzycznym kameleonem w latach 80. Po eksperymentalnej fazie twórczej skupił się na new wave i popowych brzmieniach. Być może zainspirował go berliński klub Linientreu, w którym często bywał. Dawna dyskoteka w centrum handlowym Bikini, gdzie obecnie znajduje się nasz salon flagowy, była uważana za hotspot dla tych gatunków muzycznych. Zaraz na początku dekady Bowie wylądował na pierwszym miejscu z singlem Ashes to Ashes. Wizualne sztuczki i kultywowana sztuczność teledysku charakteryzowały estetykę wielu klipów. Bowie pozostał olśniewającą postacią i wyznacznikiem trendów. Album Let’s Dance z 1983 roku był jego największym sukcesem wśród publiczności.
Odtwarzając to video, wyrażasz zgodę na politykę prywatności YouTube.
Dowiedz się więcej
Początki techno
Stopniowo krystalizująca się scena house i techno była jeszcze bardziej eksperymentalna. Oczywiście muzyka elektroniczna nie jest wynalazkiem lat 80. Ale coraz więcej muzyków odkrywało ciężkie dźwięki bębnów basowych, syntetyczne efekty dźwiękowe i zniekształcone wokale. Ich bin der Musikant mit dem Taschenrechner in der Hand to wers z utworu Kraftwerk z 1981 roku, który preferował korzystanie z nowych maszyn rytmicznych. Stworzyli oni podstawy techno, terminu, który przyjął się pod koniec lat 80. Pierwszy klub techno został otwarty na lotnisku we Frankfurcie w 1984 roku, a pierwsza Love Parade odbyła się w 1989 roku.
Hip-Hop i Punk
Na początku dekady punk był już integralną częścią sceny muzycznej. Coraz więcej muzyków odłączało się i tworzyło albo zupełnie nowe, albo jeszcze bardziej radykalne nurty. W połowie lat 80. odkryto punk. Projektanci tacy jak Vivienne Westwood wykorzystali “surowy szyk” i zamienili nabijane ćwiekami skórzane kurtki w modny dodatek. Królowa punka Nina Hagen pojawiła się na koncercie w Rio w 1985 roku w stroju zaprojektowanym przez Gaultiera i w rezultacie stała się ikoną stylu. Jednak za żelazną kurtyną scena punkowa wciąż była subkulturą. Pomimo ograniczeń nałożonych przez reżim NRD, każde małe miasto na wschodzie wkrótce miało zespół punkowy.
Odtwarzając to video, wyrażasz zgodę na politykę prywatności YouTube.
Dowiedz się więcej
W latach 80. coraz więcej graffiti sprawiało, że miasta stawały się coraz bardziej kolorowe, a breakdance pojawił się na ulicach Niemiec. Na początku lat 80. młodzi Afroamerykanie wyrażali już swoje niezadowolenie z trudnego życia jako outsiderzy w gettach USA poprzez DJ-owanie i skandowanie. Scratching, phasing, backspinning, sampling i oczywiście rap stały się znakami rozpoznawczymi hip-hopu. Dzięki rytmicznej grze słów, a także werbalnej stanowczości, ich pewne siebie przesłanie “Black & Proud” było coraz bardziej słyszalne.
Niektórzy z byłych punkowych i rapowych szeregów wkrótce osiągnęli komercyjny sukces. Przemysł muzyczny coraz bardziej skupiał się na tym muzycznym fenomenie.
Gramofony w stylu retro
Modowe hity lat 80. i gwiazdy popu
Jaskrawe, neonowe kolory, dużo przepychu, odważne mieszanki stylów, ogromne kolczyki i rozwichrzone fryzury: lata 80. rządziły się swoim własnym stylem. Obcisłe różowe legginsy i sprane dżinsy, marynarki z obszernymi poduszkami na ramionach, legginsy i skarpetki tenisowe: wszystko było dozwolone, o ile było kolorowe i błyszczące. Asymetryczne fryzury typu “mullet”, obszerna trwała ondulacja i kolorowe fryzury typu “mohawk” dopełniały krzykliwe stylizacje.
Lata 80. były również dekadą ikon popu. Gwiazdy takie jak Madonna i Michael Jackson szturmem podbijały listy przebojów i były puszczane na okrągło na gramofonach i w radiach. Kariera Madonny rozpoczęła się od jej singla Like a Virgin. Album Thriller Jacksona z 1982 roku wyznaczył nowe standardy. Teledysk do piosenki o tym samym tytule sprawił, że wcześniejsze formaty przeszły do lamusa. Nowo powstały kanał muzyczny MTV nadawał go praktycznie na okrągło. Obie gwiazdy popu podchwyciły trendy w modzie i wyznaczyły własne.
Filmy lat 80.
Wiele filmów z lat 80. do dziś są kultowymi hitami. Świadczą o tym nie tylko remake’i i sequele kasowych hitów tamtych czasów, takich jak Pogromcy duchów czy Gwiezdne wojny, ale także styl retro seriali takich jak Stranger Things. W latach 80. nowe sztuczki technologiczne zaowocowały efektownymi filmami akcji, science-fiction i fantasy. Trylogia Gwiezdnych Wojen reżysera George’a Lucasa stała się nawet częścią popkultury. Postacie takie jak Luke Skywalker i Chewbacca do dziś zdobią wiele dziecięcych sypialni i nie tylko.
Odtwarzając to video, wyrażasz zgodę na politykę prywatności YouTube.
Dowiedz się więcej
Steven Spielberg podbił serca widzów E.T., filmem o przyjaźni dziecka z sympatycznym kosmitą. Hollywoodzkie romanse z lat 80. obejmują komedię romantyczną Harry i Sally, dramat Pożegnanie z Afryką i film taneczny Dirty Dancing. Dystopijny film science fiction Blade Runner Ridleya Scotta i filmy Stanleya Kubricka z lat 80-tych: Lśnienie i Full Metal Jacket są dla bardziej doświadczonych kinomanów. Dallas i Dynastia, dwie sagi rodzinne w formacie opery mydlanej, trzymały widzów w napięciu tydzień po tygodniu, podczas gdy sitcom Kroniki Seinfelda zapewniał im niezapomnianą rozrywkę.
Lata 80. w firmie Teufel: od zestawu do pierwszego głośnika stereo
Innowacje i ulepszenia w sektorze audio, takie jak kasety magnetofonowe, rozszerzyły możliwości odtwarzania i zwiększyły świadomość jakości dźwięku. Nic więc dziwnego, że Peter Tschimmel założył firmę Teufel na początku dekady.
Nasze zestawy DIY były szczególnie popularne wśród audiofilów, ponieważ Teufel dotrzymał swojej obietnicy i stworzył sprzęt hi-fi przystępny cenowo. Od tego momentu firma Teufel nabrała wiatru w żagle, a wieść o niej rozniosła się z prędkością błyskawicy. Ponadto, Teufel był pionierem nie tylko w tej dziedzinie, ponieważ na długo przed tym, jak internet i zakupy online stały się powszechnie znane, Teufel już sprzedawał swoje głośniki drogą elektroniczną – poprzez zamówienie e-mail.
Począwszy od 1988 roku, Teufel wyprodukował swoje pierwsze kompletne głośniki i wyznaczył nowe standardy, szczególnie dzięki dwukanałowemu modelowi Teufel M 200. Niezależnie od tego, czy były to płyty winylowe, czy kasety magnetofonowe, coraz więcej miłośników muzyki odtwarzało swoje zespoły z lat 80. przez głośniki Teufel.
Walkman i radiomagnetofon: muzyka staje się mobilna
Radiomagnetofon (ang. ghettoblaster) był w stanie ugruntować swoją pozycję na wczesnym etapie, szczególnie w społecznie biedniejszych dzielnicach dużych amerykańskich miast. Stąd nazwa: “ghetto” i “to blast” – co luźno można przetłumaczyć jako “robić hałas”. W rzeczywistości pierwsze modele rozpowszechniły się tam pod koniec lat 70. ubiegłego wieku. Jednym z pierwszych kultowych urządzeń tego typu był JVC RC-838JW, wydany w 1978 roku.
Triumf kasety był również nie do powstrzymania w latach osiemdziesiątych. Przede wszystkim można było na nich nagrywać własną muzykę.
Mając dużo cierpliwości i naciskając przycisk nagrywania w ciągu kilku sekund, kaseta była w stanie samodzielnie nagrać na taśmę hity radiowe z lat 80. Tym, czym dziś są playlisty w serwisach streamingowych, wtedy były samodzielnie tworzone mixtape’y. W końcu można było ich słuchać w podróży dzięki kolejnemu osiągnięciu z lat 80.- Walkmanowi.
W szczególności Walkman sprawił, że kaseta stała się nośnikiem dźwięku tamtejszej dekady: dzięki tej innowacji muzyka stała się mobilna. Zapoczątkowało to erę słuchawek. Od tego momentu fani muzyki mogli słuchać swoich utworów w dowolnym miejscu i czasie.
Typowe lata 80.: ciekawostki
- Tylko mężczyźni kochają gry? Aby obalić ten stereotyp, japoński gracz Tōru Iwatani stworzył Pac-Mana, grę polegającą na zjadaniu labiryntów, zaprojektowaną tak, aby spodobała się również kobietom. Miał rację: projekt gry i nowe konsole, takie jak Atari VCS i Nintendo’s NES, sprawiły, że Pac-Man stał się jedną z najpopularniejszych gier dla obu płci w latach 80.
- Od słowa tabu do języka codziennego: Piosenki rapowe były prawdopodobnie najczęściej zakazywane w USA w latach 80. Wśród nich zawsze byli raperzy z N.W.A. Zaniepokojeni obywatele nie próżnowali i postanowili policzyć liczbę przekleństw: W albumie z 1988 roku N.W.A użyło zakazanego słowa “fuck” ponad 200 razy.
- 5,55 sekundy: To rekord świata dla legendarnej kostki Rubika. Nie tylko dzieci, ale także dorośli łamali sobie głowy nad tą skomplikowaną zabawką.
- Dlaczego Super Mario ma brodę? Shigeru Miyamoto z pewnością nie myślał o włoskim hydrauliku, kiedy go tworzył. Grube piksele wciąż ograniczały możliwości projektowania w tamtym czasie. Broda miała jedynie nadać twarzy więcej indywidualności.
- Szerokie ramiona nawet bez aerobiku lub siłowni: Każdy, kto nie był obdarzony masą mięśniową, pakował obszerne poduszki na ramiona do marynarki lub bluzki. Dla niektórych szerokie ramiona były uważane za supermęskie, podczas gdy inni tylko sobie z tego żartowali. Ale kobiety również korzystały z poduszek, tworząc wizerunek wyrafinowanej kobiety biznesu.
Zdjęcie 1: ©Chris Benso określone prawa zastrzeżone. Źródło: Unsplash
Zdjęcie 2: ©Hello I’m Nik określone prawa zastrzeżone. Źródło: Unsplash
Zdjęcie 3: ©Andy Li określone prawa zastrzeżone. Źródło: Unsplash
