Istnieje wiele możliwości zbudowania głośnika. Nawet w tak zmechanizowanych czasach nie ma jednego, uniwersalnego rodzaju budowy, który przeważałby nad innymi. Zamiast tego na rynku audio istnieje wiele różnych rodzajów głośników. I nie mówimy tutaj o klasyfikacji według zakresu częstotliwości, tak jak w przypadku głośników wysokotonowych, średniotonowych i niskotonowych, tylko chodzi o rodzaj konstrukcji samego głośnika. Nie jesteśmy w stanie pokazać i omówić wszystkich rodzajów budowy, dlaczego na początek skupimy się tylko na trzech wybranych konstrukcjach. Aby uniknąć wszelkich nieporozumień: nie chodzi tutaj o budowę głośnika lecz o różne typy przetwornika – a zwłaszcza w odniesieniu do jego kształtu i materiału, z którego został wykonany.
Czym jest przetwornik?
Przetwornik dźwięku jest często błędnie nazywany sterownikiem. Jednakże to określenie pasuje jedynie w przypadku głośników tubowych. Przetwornik w rzeczywistości odnosi się tylko do jednej części głośnika, która odtwarza dźwięk, a zatem również do membrany głośnika. Od lat 50. i 60. znane są przede wszystkim trzy formy przetworników: kopułka, tuba i stożek. Wielu z Was z pewnością już widziała przetwornik stożkowy oraz kopułkowy, a być może nieświadomie nawet przetwornik tubowy. Przy tym trzeba przyznać, że przetwornik tubowy w produktach hi-fi jest w dzisiejszych czasach unikatem.
Więcej informacji na temat przetworników znajdziesz w innym artykule.
Głośnik tubowy
Głośnik tubowy jest bardzo często spotykany podczas przekazywania komunikatów i sygnałów (ostrzegawczych). Tak jest na przykład w systemach nagłośnieniowych w większych budynkach, takich jak szkoły publiczne. Również syrena alarmowa jest w gruncie rzeczy głośnikiem tubowym. Podobnie jak w przypadku trąbki, na końcu głośnika tubowego znajduje się lejkowate ujście, czyli tuba. Tuba jest napędzana przez znajdującą się wewnątrz membranę, która w przypadku głośnika tubowego jest również nazywana sterownikiem.
Głośniki tubowe występują bardzo rzadko w obszarze hi-fi, niemniej dla historii głośników konstrukcja głośnika tubowego (nazywanego również głośnikiem z komorą ciśnieniową) jest kluczowa. Stanowią one pierwotną formę konstrukcji głośników. Jak już wcześniej wspomniano, są one jeszcze stosowane w życiu codziennym. Na przykład na dworcach lub w megafonach – wszystkie te urządzenia korzystają z konstrukcji głośnika tubowego. Dzieje się tak dlatego, że skuteczność czy też efektywność tego rodzaju głośnika jest niepodważalna. Należy jednak pamiętać, że nie mogłyby one funkcjonować w głośnikach basowych, ponieważ do odtwarzania przekonujących basów musiałyby one mieć rozmiar obiektów pokazanych poniżej:
Głośnik stożkowy
Być może niektórzy z was kojarzą jeszcze stożek z lekcji matematyki. Kto ma przed oczami kształt znajdujący się na poniższym obrazu, ten ma całkowitą rację. Ten kształt występuje także w jednej z najczęściej spotykanych konstrukcji głośnika, czyli w głośniku stożkowym. Ten typ głośnika posiada membranę w kształcie lejka, a na środku znajduje się kopułka przeciwpyłowa (patrz zdjęcie tytułowe). Dlaczego ten element właśnie tak się nazywa, dowiesz się w dalszej części poświęconej głośnikowi kopułkowemu. Kopułka nie ma prawie żadnego wpływu na dźwięk głośnika stożkowego. Za odtwarzanie fal dźwiękowych odpowiedzialna jest membrana w kształcie stożka, a nie kopułka. Przy tym membrana nie zawsze ma kształt stożka. Istnieją także okrągłe membrany, jednakże potrzebują one cewki drgającej i ze względu na swoje podobieństwo są zaliczane do głośników stożkowych.
Dowiedz się także więcej na temat różnicy pomiędzy głośnikami pasywnymi i aktywnymi.
Membrana głośnika stożkowego może być wykonana z wielu różnych materiałów, na przykład z papieru, aluminium, włókien węglowych, a nawet tworzyw sztucznych jak polipropylen i polistyren. Głośniki stożkowe mają bardzo szeroki obszar zastosowania, ale najczęściej są one wykorzystywane w głośnikach średniotonowych i niskotonowych. W wyjątkowych przypadkach są one także stosowane w głośnikach wysokotonowych, jednakże dla wyższych częstotliwości zalecane są głośniki kopułkowe.
Te produkty również mogą Cię zainteresować
Głośniki kopułkowe
Również w przypadku głośników kopułkowych ich nazwa opisuje kształt membrany. Jeśli głośnik stożkowy zawiera kopułkę, nie jest ona stosowana jako membrana, lecz jako osłona przeciwpyłowa. Głośnik kopułkowy wykorzystuje za to kopułkę jako membrane. Jest ona sporo mniejsza od membrany stożkowej i ma szerszy kąt promieniowania fal dźwiękowych przy wyższych częstotliwościach. Jeśli chcemy zmniejszyć kąt promieniowana membrany kopułkowej, powinniśmy sięgnąć po tubę. Wprawdzie jest ona bardzo mała w porównaniu do omówionych wcześniej głośników tubowych i na pierwszy rzut oka rozpozna ją tylko ekspert w dziedzinie audio, jednakże wykorzystuje ona te same zasady, co prawdziwa tuba.
Wskazówka: zakupiłeś nowy system kina domowego, ale nie masz pojęcia, jak go ustawić? Zajrzyj do tego artykułu.
W przeciwieństwie do tuby, kopułka jest jedną z najnowocześniejszych konstrukcji głośnikowych. Pierwszy prawdziwy sukces z głośnikiem kopułkowym odniosła niemiecka firma Braun w latach 60-tych, chociaż kopułka nie została wynaleziona w Niemczech. Ówczesny zespół firmy Braun akurat posiadał średniej jakości kopułkę włoskiego producenta, gdy wpadł im do głowy pomysł, aby wykorzystać inny materiał. Po długiej fazie testowania członkowie zespołu zdecydowali się na mieszankę smoły, gumy, kleju i lakieru firmy BASF. Dzięki temu w końcu znaleźli materiał, który sprostał ich wymaganiom. Od tamtej pory kopułka bardzo szybko rozprzestrzeniła się na rynku audio. Obecnie do produkcji kopułki stosuje się wiele różnych materiałów: aluminium, ceramika, tytan, beryl, a nawet diament.
Zamienia fale dźwiękowe w najpiękniejsze brzmienie: ULTIMA 20
- ▶ ULTIMA 20 nagłaśnia małe pomieszczenia do 20 m2
- ▶ Dwudrożny system o wyważonym strojeniu dba o jednolity obraz dźwiękowy
- ▶ Budowa bass reflex gwarantuje głęboki, precyzyjny bas bez odgłosów przepływu
Inne produkty marki Teufel
Podsumowanie
Od czasu gramofonu wiele się zmieniło w świecie głośników. Głośnik tubowy jest zdecydowanie rzadkością w obszarze audio, stanowi jednak fundament rozwoju dzisiejszych głośników. Inne głośniki korzystają z zasady działania głośnika tubowego, na przykład wspomniany głośnik kopułkowy z tubą. To, co w czasach gramofonów było głośnikiem tubowym, dziś jest głośnikiem stożkowym i kopułkowym. W przeciwieństwie do ich poprzedników, oba głośniki można bardzo łatwo i szybko zintegrować w konstrukcji głośnika. Sposób ich działania jest także bardzo podobny – największą różnicę stanowi membrana. Oba typy głośników są dzisiaj standardem w swoich obszarach zastosowania: głośnik kopułkowy jest stosowany w głośnikach wysokotonowych, a głośnik stożkowy w głośnikach średniotonowych i niskotonowych. Wprawdzie nie są to wszystkie typy głośników, ale należą do najważniejszych z nich.
.png){kind=link}
